Toestellen en bemanning

Op deze pagina vindt u meer informatie over de toestellen die worden geborgen.

Vickers Wellington HE346

Op zaterdag 26 juni 1943 stort Wellington HE346 van 166 squadron Royal Air Force neer na een luchtgevecht boven het noorden van Friesland. Het toestel is op de retourvlucht van een bombardement op Gelsenkirchen, maar het zal Engeland niet meer bereiken. De Wellington komt ’s nachts brandend neer in de slikvelden bij Holwert en verdwijnt in de zachte bodem. Van de vijf bemanningsleden worden tot 1977 geen sporen teruggevonden. In dat jaar worden er bij dijkverzwaringswerkzaamheden enkele menselijke resten aangetroffen die op de militaire begraafplaats in Groesbeek ter aarde worden besteld. Het duurt nog tot 1991 voordat dankzij het onderzoek van amateur-historici Carl Field, Johan de Boer en Wim Stienstra duidelijk wordt dat het om de HE346 gaat. Een jaar na de identificatie van het vliegtuig wordt een gedenksteen voor de omgekomen bemanning onthuld aan de voet van de zeedijk. Aan het monument wordt financieel mede bijgedragen door oud-vliegeniers van 166 squadron.

Bemanning Wellington HE346

Aan boord van Wellington HE346 bevonden zich:

• Piloot F/O Charles Alfred Mattress
• Navigator Sgt. Alfred Mortimer
• Bommenrichter Sgt. John Peter Priestley
• Radiotelegrafist-boordschutter Sgt. Norman Ronald Parry
• Boordschutter Sgt. Thomas Ball.
  
  De foto van boordschutter Sgt. Thomas Ball ontbreekt.

Messerschmitt Bf 109 ‘Gelbe 3’

Op vrijdag 16 juli 1943 stort op het Noarderleech tussen Hallum en Marrum een Duitse Messerschmitt neer. Aan boord bevindt zich de enige inzittende, de 21-jarige piloot Georg Wilhelm.

Op het Noarderleech hebben de Duitsers een oefenterrein ingericht waar vliegtuigbemanningen zich kunnen bekwamen in het afwerpen van betonnen bommen op houten scheepsmodellen. Ook wordt hier soms met boordwapens op schietschijven geschoten, om de richtkunsten van de vliegeniers te verbeteren.

Georg Wilhelm

Georg Wilhelm is nog onervaren en raakt vermoedelijk als gevolg van een besturingsfout na het afgooien van een oefenbom in een duikvlucht. Zijn Messerschmitt ‘Gelbe 3’ stort van zo’n 500 meter hoogte in de zachte bodem van het Noarderleech en verdwijnt diep in de grond. Tijdens de oorlog lukt het niet om het wrak en het lichaam van Unteroffizier Wilhelm te bergen. In het Noarderleech wordt door de bezetter daarom een gedenkteken aangebracht, dat na de bevrijding door een eenvoudig houten kruis wordt vervangen. Aangetast door weer en wind verdwijnt dat uiteindelijk ook, zodat decennialang niets meer herinnert aan dit laatste Duitse veldgraf in Fryslân. 

In 2014 neemt de SMAMF in samenwerking met de toenmalige gemeente Ferwerderadiel en It Fryske Gea het initiatief tot het plaatsen van een informatiepaneel op de observatiebunker in het Noarderleech, waarop ook het vliegongeval van Georg Wilhelm wordt vermeld.